Gledajući Filove slike nastale oko 1955. godine Milo Milunović je duhovito konstatovao da ih je “malterisao”. Opaska velikog slikara je, posredno, potvrda Filovog primata u jugoslovenskom enformelu. Jedna od tih slika (Daleka svjetlost, 1954) nalazi se u cetinjskoj “Zbirci Milice Sarić Vukmanović” u Umjetničkom muzeju na Cetinju. I na druge dvije slike iz iste zbirke, obje pod nazivom Kompozicija, rađene (1960) postupkom koncentracije slojeva, enformel je dominanta, iako se mjestimično naslućuje intuitivna koloristička dramatičnost. To je faza Filovog hromatskog prigušivanja, ispošćenosti i u određenom smislu može se reći da za svoja djela koristi otisak crnogorskog stijenja. “Cio reljef Crne Gore je – enformel…”, govorio je. Nadovezujući se na ovaj slikarev iskaz, Ognjen Radulović lijepo zaključuje da je “… u gustini namaza skoro monohromnih ranih djela, u velikoj hrapavosti paste na platnu, Filo prepoznao svoju emociju prema zavičaju…”.
Jezičko-morfološke karakteristike ovih slika (iako neupadljivo) variraju (bogata pasta, upotreba neslikarskih materijala – pijesak, nagorijevanje) pa se može govoriti o slojevitosti njegovog izraza.
Filova enformelistička avantura najbolje je sagledana na njegovoj retrospektivnoj izložbi u Plavom dvorcu na Cetinju, 1992. godine. Za tu značajnu fazu njegovog razvoja J. Denegri, na jednom mjestu, piše: “… zahvaljujući upravo stalnoj privrženosti savremenom plastičkom govoru, činu direktnog slikanja u relativnoj brzini izvođenja, Branko Filipović Filo sredinom šezdesetih obnoviće organski prelazak od svog ranog enformela u jedno ekspresivno slikarstvo s osobinama asocijativnog i apstraktnog predela. Zbog svojih pikturalnih kvaliteta ovo slikarstvo doživeće sa svojim inostranim nastupima (Brisel, Beč, Rim 1965-66) znatna priznanja međunarodne kritike, potom će naći načina da se i dalje slikarski obnavlja upravo zato jer enformelu kao ortodoksnoj antipikturalnoj orijentaciji nikada, zapravo, nije pripadala”.
Iako se za Fila vezuje enformel i njegova promocija u jugoslovenskoj umjetnosti, čak iako se insistira na njegovoj doslednosti i istrajavanju u slikarstvu inovacije materijala i fakture, čini se nepravda prema njegovim kasnijim platnima lirske apatrakcije i neoekspresionizma. Jer, početkom šezdesetih Filo mijenja kolorit a njegova evolutivna snaga načinje mrki oklop i formira eruptivni centralni “motiv” ogrezao u bojama, i mirne “horizonte”. Takva je slika neobičnog naziva Pejzaž nad horizontom iz iste cetinjske zbirke.
Naizgled stihijska, Filova upotreba boje ostaje kontrolisana, a mjestimično se drži u tankim opnama figurativnosti ili je potpuno definiše (Pegaz). To je period oko sredine sedamdesetih, kada se na njegovim platnima može naslutiti i neobična “fantastika”, koja će se kasnije povući i utopiti u kolrističkoj požudi. Posljednjih godina izraz dovodi do vrhunca sinhronizujući samosazrijevanje slike i refleksivne intervencije. Stvara niz izvanrednih slika apstraktnog ekspresionizma, u kojima kroz rešetku konačnosti navire koloristička strast i poznata slikarska individualnost. Tako je svoju umjetnost sačuvao kao intimni zabran, nedodirljiv i otporan na sve ružniju stvarnost.
Na tim ogromnim platnima najbolje se manifestovala stvarna Filova impulsivnost i potreba za kolorističkim izlivima. Vizija se javlja tako da se, kako kaže Petar Ćuković, “…bojenim potezima koji se grade oko nekog cenralnog apstraktnog prizora…”. Istovremeno, kaže, to su “… moćna energetska tijela u kojima dominiraju crvene i plave harmonije…”.
Kompletno Filovo slikarstvo je proces utemeljen i osmišljavan mediteranskim koloritom i svjetlošću Crne Gore. Za te predjele i vizije, ljubav nije baštinio samo rođenjem, već i saradnjom sa Milunovićem i Lubardom.
U vijeku crnogorske moderne ostaje nezaobilazan, jedan od njenih vrhunaca i uporišta.
Bio je posljedni predstavnik Druge Jugoslavije na Venecijanskom bijenalu 1990. godine i učesnik I Cetinjskog bijenala, posljednje jugoslovenske likovne manifestacije…
